Kategoria: Wśród równych
PODWÓJNY WNIOSEK
Płynie stąd podwójny wniosek. Pierwszy dotyczy prymatu historii społecznej wobec historii intelektualnej marksizmu. To w strukturze historii społecznej poszukiwać należy bodźców do powstania i ukonstytuowania się marksizmu jako teorii, a nie odwrotnie. Wniosek drugi wskazuje na ważną okoliczność, że sami
SAMOZWARTOŚĆ
Ta samozwrotność marksizmu jest faktem godnym najwyższej uwagi i jednym ze źródeł jego intelektualnej i społecznej mocy. W świetle tego osobliwie prezentuje się podnoszony przez Mannheima zarzut, że twórcy marksizmu nie stosują pod własnym adresem wypracowanych przez siebie zasad o
LAICYZACJA MYŚLI
Dopiero laicyzacja myśli ideologicznej, przesunięcie od ideologii typu religijnego do ideologii formułowanych w języku polityczno-społecznym, które dokonało się historycznie za sprawą burżuazji, uczyniły sytuację bardziej przejrzystą, umożliwiając ów teoretycznie i praktycznie ważny krok, jakim jest odsłonięcie mechanizmów ich społecznej genezy
TYP IDEOLOGII
Jeśli zatem marksizm jest ideologią, to jest to ideologia całkiem nowego typu. Można mówić w tym wypadku o ideologii nieklasycznej lub naukowej, jak głosi formuła przyjęta w literaturze marksistowskiej.Pozwala to również na ocenę upowszechnionej w kręgach pewnych intelektualistów na Zachodzie,
ŻADNEJ SPRZECZNOŚCI
Nie ma w tym żadnej sprzeczności, jeśli zważyć, że krytyka dotyczy tu nie tyle ideologii po prostu, ile określonych, skorelowanych’ z nimi struktur mistyfikacji, których ostateczny sens sprowadza się zawsze do zaprzeczenia ich statusu ideologicznego i prezentacji ich jako ponadgrupowych,
WYRAZ STANOWISKA
Marksizm nie mógłby być krytyką ideologii, nie będąc teorią ideologii, a w dalszym planie teorią historii, czyli materializmem historycznym. Na tej drodze znajduje zresztą swe wyjaśnienie sama omawiana koncepcja. Jakoż daje się ona zdefiniować jako wyraz stanowiska tych intelektualistów, którzy
WĄSKI PUNKT WIDZENIA
Tymczasem ów wąski punkt widzenia na marksizm, wyznaczony horyzontem swych praktycznych zadań i położeniem społecznym, intelektualiści ci generalizują i absoluty- zują, upatrując w nim jedynie prawomocną i adekwatną wykładnię myśli Marksa.Stwierdziliśmy, że u źródeł społecznej genezy marksizmu znajduje się interes
WYJAŚNIENIE OSOBLIWOŚCI
Wyjaśnienie tych osobliwości wymaga kolejno odsłonięcia specyfiki samego interesu klasowego proletariatu.Wszystkie dotychczasowe klasy w historii charakteryzowały się tym, że realizacja ich interesu nie wyprowadzała poza klasową strukturę społeczeństwa jako taką i nie wymagała jej ostatecznego zniesienia czy obalenia. Jedna klasa
PIERWSZA KLASA W DZIEJACH
Proletariat jest pierwszą klasą w dziejach, której realizacja interesu klasowego — tj. wyzwolenie i samowyzwolenie od wyzysku i deprecjacji społecznej — nie może się dokonać inaczej, jak tylko poprzez transformację głębokich struktur historii, to znaczy zniesienie przede wszystkim klas i
CAŁA TRADYCYJNA MYŚL
Taki charakter ma w zasadzie cała tradycyjna myśl ideologiczna, nie wykraczająca na ogół poza doświadczenia i horyzonty myślowe członków klasy, której interesy wyraża, żywione przez nich w sposób jawny lub utajony przeświadczenia itp. Okazywała się ona również, jak dotąd, wystarczającym
KONSEKWENCJA FAKTU
Jest to konsekwencją faktu, że przedmiotem tej świadomości są głębokie struktury historii i prawidłowości ich transformacji, do których siłą rzeczy nie może mieć dostępu jakakolwiek wiedza potoczna, nie wyposażona w odpowiednie narzędzia i środki poznawcze. Tak więc marksizm, którego powstaniu
KONSEKWENCJE STANU RZECZY
Konsekwencje epistemologiczne i ideologiczne tego stanu rzeczy są dalekosiężne i myśl marksistowska nie przestaje ich zgłębiać od stulecia. Na niektóre z nich wypadnie nam tu zwrócić uwagę.Powstanie marksizmu wewnątrz praktyki naukowej, a więc zasadniczo wewnątrz relacji epistemologicznej, nie przekreśla prymatu
Loading ...
