Kategoria: Zachowanie i zmiany
GRANICE MIĘDZY KATEGORIAMI
Wynikałoby więc stąd, że nie istnieją wyraźne granice między kategoriami. Jednostka może wykorzystywać w swoim funkcjonowaniu poznawczym bardzo dużą liczbę kategorii. Stąd też jest rzeczą oczywistą, że podobieństwo między kategoriami może być znacznie większe aniżeli podobieństwo między spolaryzowanymi kategoriami w
WARTOŚĆ WSKAŹNIKOWA
Niestety, na poziomie epistemologicznym taki zabieg jest niemożliwy. Napotykamy tu zresztą dodatkową trudność wynikającą z istnienia różnic indywidualnych związanych z wykorzystywaniem różnej liczby dymensji służących dla wy- wyodrębnienia i charakteryzowania kategorii (vide badania nad złożonością poznawczą, Bieri, 1961). Innymi słowy,
TWORZONE OPISY
Ponieważ tworzone przez ludzi opisy prototypów cechują się znaczną zgodnością interindywidualną (przynajmniej w zakresie cech określanych jako najbardziej charakterystyczne), możemy zatem uzyskać oceny wartości wskaźnikowych niezależne od różnic indywidualnych. Wprowadzenie idei oceny wartości wskaźnikowej (czy idei szacowania podobieństwa, Tversky, 1977)
POJĘCIA DIACHRONICZNE
Pojęcia te służą przede wszystkim do analizy zjawisk zachodzących w czasie. Desygnatami tych pojęć są procesy, a więc, m.in. procesy rozwoju czy procesy prowadzące do zmian osobowości czy zachowania. O ile różnice reprezentowane w pojęciach synchronicznych miały charakter in- termdywidualny,
REPREZENTACJA PROCESÓW
Drugi rodzaj reprezentacji procesów to skrypty poznawcze (scripts), które Abelson (1976) definiuje „jako spójną sekwencję zdarzeń oczekiwaną przez jednostkę, angażującą ją jako uczestnika albo obserwatora”. Te dwa rodzaje pojęć różnią się dwoma podstawowymi cechami:a) w pojęciach odnoszących się do interakcji
ZACHODZĄCE ZMIANY
Zmiany zachodzące u partnerów w czasie interakcji mają charakter pozorny sprowadzają się w istocie do tego, że na plan pierwszy wysuwają się różne postaci jako regulatory zachowania. Natomiast w przypadku skryptu obiekt jest reprezentowany jako proces; ta sama osoba w
SEKWENCJA ZDARZEŃ
Ponieważ w skrypcie reprezentowana jest sekwencja zdarzeń, pojawia się pytanie, w jaki sposób łączone są ze sobą kolejne jej elementy. Schank (1975) uważa, że 2a połączenia te odpowiedzialne są zależności pojęciowe. Zależności te mogą dotyczyć związków przyczynowych, skojarzeniowych, czy też
KOLEJNE ZDARZENIA ELEMENTARNE
Kolejne zdarzenia elementarne w ramach skryptu są niemal jednoznacznie określone przez zdarzenia poprzednie oraz przez cele, które stawiają sobie osoby występujące w skrypcie. Przestawienie elementów sekwencji sprawia iż wydaje ssię ona postronnemu obserwatorowi zupełnie nielogiczna (przykładowo, kiedy kelner podchodzi do
UOGÓLNIONE REPREZENTACJE
Te uogólnione reprezentacje Abelson (1931) określa mianem „metaskryptów” W obrębie metaskryptów poszczególne skrypty rozpatrywane są jako przypadki szczególne metaskryptu. Najprawdopodobniej występuję tu zależności analogiczne do sugerowanych przez badania nad pojęciami naturalnymi. Istnieją pewne działania, które można rozpatrywać jako typowe egzemplarze
STOPIEŃ PROTOTYPOWOŚCI
Stopień prototypowości działania winien więc, zgodnie z wynikami badań nad pojęciami dotyczącymi obiektów, wpływać na łatwość identyfikacji tego działania, łatwość jego zapamiętywania, itd. Możemy przypuszczać, że poszczególne skrypty nie muszą mieć ostro zaznaczonych granic i jeden i ten sam skrypt
CIĄGŁOŚĆ ZMIANY I NIECIĄGŁOŚĆ REPREZENTACJI
Procesy czy zmiany zachodzące w rzeczywistości mają charakter ciągły, to jest występują płynne przejścia od jednego stanu do drugiego. Natomiast ich reprezentacje mają charakter nieciągły. Pod pewnymi względami przypomina to reprezentowanie ruchu na taśmie filmowej. W skrypcie na jednej „klatce
DOBRZE ZNANE ZJAWISKO
Jest to zjawisko dobrze znane literatom, którzy komponując pewien tekst mogą wiele pozostawić domyślności czytelników. Na przykład, w następującym fragmencie — „Ciało Ewy spoczywało na fotelu. Nóż leżał obok” — większość ludzi traktuje nóż jako narzędzie zbrodni, choć bohaterka mogła
Loading ...
